observeer

Waarnemen of observeren houdt in dat je ziet wat er gebeurt, maar er niet direct aan deelneemt. We kennen het allemaal, we hebben allemaal wel eens dat we iets gadeslaan zonder er bij betrokken te zijn. Een apart voertuig wat zich over straat beweegt, een ruzie die op straat wordt uitgevochten door twee mensen, een bliksemschicht die door de lucht schiet, een kat die achter een vogel aan zit, etc.

Als je observeert of waarneemt vanuit die positie, dan kijk je als een onpartijdig iemand zonder vooroordelen, zonder (sterke) emotionele betrokkenheid.

Het is goed om je dat aan te leren. Waar te nemen of te observeren, zonder directe reactie, zonder mening te vormen op het eerste gezicht. Dat kan altijd nog. Maar kijk eerst eens naar wat je ziet. We missen zoveel omdat we vaak al zo snel een mening of oordeel hebben. En dat hoeft helemaal niet. Er valt zoveel te genieten door gewoon te kijken zonder oordeel.

En je kunt ook leren jezelf te observeren. Je zit nu te lezen. Stel je voor dat je nu naar jezelf staat of zit te kijken, terwijl je zit te lezen. Stel je voor dat je van bovenaf naar jezelf kijkt. Draai eens een rondje om jezelf. Gewoon als oefening. Wat zie je, wat observeer je?
Als je dat af en toe eens oefent, dan kun je het steeds makkelijker, en dan kun je het ook in steeds andere situaties.
Zo kun je ook leren je gevoelens te observeren.

Op de automatische piloot - wat we 95% van de tijd doen - zijn we ons nauwelijks bewust dat we wat voelen, en reageren we direct. We noemen dat emoties en reageren emotioneel. Maar als je leert te observeren, voel je dat er iets gebeurt met je en kun je je afvragen wat er aan de hand is voordat je emotioneel gaat reageren.

Bijvoorbeeld: je zit met iemand te praten die je voor het eerst ontmoet, en je voelt irritatie op het moment dat die ander iets zegt waar je het niet mee eens bent. Op de automatische piloot zou je boos worden en harder gaan praten, de discussie heftiger laten worden. Maar nu je dat gevoel bij jezelf observeert, kun je je afvragen waar het vandaan komt. Is deze mening zo erg dat je daar boos om moet worden? Nee, dat is het niet. Maar wat is het dan? De manier waarop hij het zegt? Nee, als je goed bij jezelf te raden gaat heeft het waarschijnlijk te maken met een onaangenaam gesprek eerder die maand met heel iemand anders. Die zat een beetje op dezelfde manier........en was het ook niet met je eens.
Op het moment dat je dat door hebt, weet je dat je gevoel niets met deze persoon te maken heeft. Dat je dus ook helemaal niet boos moet worden, maar deze persoon onbevooroordeeld tegemoet moet treden. Deze persoon heeft net als jij een mening, gelukkig maar.

In dit voorbeeld ben je al een flink stuk op weg, als je tijdens een gebeurtenis je gevoel kunt observeren en er daardoor op een andere manier op kunt reageren dan je op de automatische piloot zou doen.

Een eerste stap - voordat je leert jezelf op dit punt waar te nemen - zou kunnen zijn om telkens als je emotioneel gereageerd hebt jezelf af te vragen waarom je dat deed. Wat was de echte reden dat je zo reageerde? Had dat wel direct met de betreffende persoon te maken, of wellicht met een ander? Of met je eigen frustraties op een ander gebied?
Als je hier een goede gewoonte van maakt, van je emoties analyseren als die heftig waren, dan kun je stap voor stap steeds eerder die analyse maken. Dan kun je op een gegeven moment de analyse gaan maken omdat je voelt dat er iets met je gebeurt voordat je emotioneel raakt. En dat is heel waardevol, want emoties willen nog wel eens met ons op de loop gaan. En emoties kunnen flink wat kapot maken tussen mensen.

Als je partner ooit vreemd is gegaan, betekent dat niet dat elke man of vrouw die bij je partner in de buurt komt een gevaar zal zijn. En als jij - als je je partner benaderd ziet worden door de andere sekse - zo'n gevoel van binnen krijgt wat zou kunnen leiden tot blinde jaloezie, dan is het goed dat je dat gevoel herkent en je je realiseert dat het niet nodig is. Natuurlijk is dat gevoel wel logisch, maar ook jaloezie is in staat veel kapot te maken; en dat is nu juist wat je niet wilt.
En dat geldt voor tal van andere situaties.

Leer de omgeving waarnemen, maar leer ook jezelf waarnemen. Doe dat liefdevol, in beide gevallen.

Tijdens een ruzie kan dat zelf-waarnemen er zelfs toe bijdragen dat het niet uit de hand loopt of zelfs wordt bijgelegd. Op het moment dat je tijdens een ruzie even uit de emotie kunt stappen, kun je even observeren en zien wat je ziet. Kijk eens even van boven neer op die twee mensen. Kijk eens naar jezelf door de bril van de waarnemer. Wat zie je? En hoe redelijk reageer je volgens die waarnemer? En de partner in de strijd, hoe ziet die eruit? En hoe redelijk oogt die?

Denk nu niet dat je jezelf dit even eigen kunt maken in een handomdraai, want net als met vrijwel alle hulpmiddelen kost het tijd en oefening. Maar het is wel weer een hulpmiddel wat kan maken dat je meer controle over jezelf krijgt, en dus over je gevoel. Over je doen en laten, wat kan helpen meer geluk te ervaren. In dit geval door liefdevol en onbevooroordeeld waar te nemen...

Submit to FacebookSubmit to Google PlusSubmit to TwitterSubmit to LinkedIn