Details

Geschreven door Ed Monsma

Gepubliceerd: 03 februari 2016

Laatst bijgewerkt: 29 februari 2016

Zorgen, of alles wat met zorgen te maken heeft of erop lijkt, komen te pas en te onpas in ons hoofd spoken.
We zijn ergens ontspannen mee bezig en ineens duiken er uit het niets zorgen op. Ineens zijn we bezig met iets wat over 3 weken pas gaat plaatsvinden, maar waar we nu allerlei muizenissen over omhoog halen.
Het lijkt zelfs wel of dat soort dingen vooral naar boven komen als we ontspannen bezig zijn.
En het lijkt ook wel of er geen afspraken te maken zijn over wanneer die zorgen opkomen.

Het eerste klopt, dat soort gedachten als zorgen komen inderdaad naar boven als we ontspannen bezig zijn. Dan is er ook de gelegenheid voor. Je was met je aandacht namelijk niet volledig bij iets anders. Was dat wel zo geweest, dan was er geen ruimte geweest voor die zorgen. Dat is ook het voordeel van dingen met aandacht doen. Met aandacht eten, met aandacht je werk doen, met aandacht afwassen, met aandacht jezelf wassen, met aandacht bidden, met aandacht een appel schillen, met aandacht de tuin wieden. En uiteraard bedoel ik aandacht voor wat je aan het doen bent.

Dat is waarschijnlijk ook de reden dat uit het eerder genoemde onderzoek van Mihaly Csikszentmihalyi bleek dat we het meest in de flow zijn als we geconcentreerd met werk bezig zijn. Dat we ons in het algemeen gelukkiger voelen als we aan het werk zijn dan wanneer we ontspannen zijn.
Ontspannen zijn biedt ruimte om onze hersenen zich te laten roeren en spookbeelden boven te halen. Herinneringen, onverwerkte emoties, en vooral zorgen over van alles en nog wat. En die zorgen zijn ook niet nuttig. Ze vullen slechts de ruimte op die er is ontstaan doordat we niet volledig met onze aandacht ergens bij zijn, en omdat we eveneens niet hebben besloten ons hoofd leeg te maken. Onze aandacht is niet gericht en dus gebeurt er maar wat. Iets niet constructiefs, iets niet zinvols, iets zelfs vervelends. Het is net als doelen stellen. Als je dat doet, ga je onbewust de kant van je doelen op. Als je het niet doet, weet je onbewuste niet wat te doen en gebeurt er maar wat.

Overigens is ook het leegmaken van het hoofd, het proberen nergens aan te denken vrijwel alleen mogelijk door met aandacht iets te doen. Met aandacht op je ademhaling letten, met aandacht naar muziek luisteren, met aandacht naar een kaars kijken, met aandacht naar alles tegelijk luisteren, met aandacht.......en daardoor wordt het stil.

Het tweede is echter niet waar. Er zijn wel degelijk afspraken te maken t.a.v. zorgen. Deels vloeit dat voort uit bovenstaande: als jij met je aandacht volledig bij iets bent wat je aan het doen bent, blijven de zorgen weg. En als je je hoofd leeg wilt maken doe je dat ook met volledige aandacht.
Maar je kunt ook een ander soort afspraak maken. Er is kennelijk een stukje van je onbewuste, het stukje wat zich bezighoudt met zorgen maken, wat aandacht wil. Vandaar dat het probeert om er tussen te komen als het maar even de kans krijgt. Je ertegen verzetten helpt niet, want dan wordt het niet gehoord en gaat het (als het kleine kind) nog meer dreinen en nog meer z'n best doen om aandacht te krijgen. Je kunt er dus voor kiezen er wel degelijk aandacht aan te schenken, en mee te gaan in het bezig zijn met die zorgen.

Spreek met jezelf af dat je dagelijks tussen kwart voor zeven en zeven uur (bijvoorbeeld) alle zorgen die er maar kunnen zijn even aandacht geeft. Er even mee bezig bent. Schrijf ze op, spreek ze uit, of wat dan ook. Van kwart voor zeven tot zeven uur precies.
Daarna is het over en morgen om dezelfde tijd is er weer ruimte voor zorgen.

Komen er dus zorgen in je op, herinner je (en je onbewuste) eraan dat ze vanavond om kwart voor zeven welkom zijn, maar nu niet. En probeer je vervolgens met volle aandacht bezig te houden met wat je aan het doen was. Of denk aan iets leuks.

Het is net als met angsten waarvan je weet dat ze niet terecht zijn. Negeren werkt niet, dat zorgt dat ze zich nog sterker gaan aandienen. Maar steeds aandacht geven werkt ook niet, want ook daardoor worden ze steeds groter. Maar als je angst ziet als een waarschuwing van een deeltje van jezelf wat je ergens voor wil behoeden, kun je dat deel - wetende dat de angst niet terecht is - bedanken voor het feit dat het met goede bedoelingen je wil waarschuwen, en vervolgens vragen of het nu wil ophouden, want je hebt het begrepen. Dan kun je het loslaten.

Heb respect voor dat deel van jezelf wat misschien af en toe overheersend aanwezig is, maar wat je minder leuk vindt. Er is een reden dat het zo is. Soms is dat een eerdere ervaring, soms is dat onbekendheid, soms is dat omdat je er eerder teveel aandacht aan hebt gegeven, of juist te weinig. En ongetwijfeld zijn er nog meer mogelijkheden.
Voor een ander hebben we soms wel respect ook al gedragen ze zich nog zo vreemd en lastig. Er zal wel een reden zijn.....

Als het om zorgen gaat is het niet anders. Er is een reden waarom ze ontstaan zijn. Maar misschien alleen maar omdat het deel van jou wat zich met zorgen bezig houdt meer aandacht wil. Of omdat er een ervaring is geweest waarbij dat deel tekort schoot, zodat het nu aan het compenseren is om niet weer die fout te maken. Het doet er niet toe. Probeer er respect voor te hebben en het vervolgens in banen te leiden.

Als je slaapkamer in brand staat, is het handig als je 'zorgendeel' en je 'angstdeel' ervoor zorgen dat je actie gaat ondernemen, je bed uitkomt en zorgt dat je heelhuids uit de brand komt; of zo mogelijk de brand blust.
Je moet dus altijd eerst even checken of de bezorgdheid of angst terecht is. Als dat niet zo is, zoek dan een oplossing, maar met respect voor dat deel van je wat het oproept. Bedank het voor de waarschuwing en laat het weten dat je het begrepen hebt, maar dat het niet nodig is nog langer te waarschuwen. En/of geef het ruimte om op een tevoren afgesproken tijd terug te komen, maar dan ook alleen in die afgesproken tijd. Dan ben jij een en al aandacht voor je zorgen. Na een kwartier laten ze je met rust en kun jij je gaan ontspannen.

Natuurlijk is ook dit iets wat je moet trainen. Het zal niet direct lukken, maar wel steeds beter. Door de zorgen op te schuiven naar het 'kwartiertje' zullen ze je op de overige tijden meer met rust gaan laten. Je bent daardoor nog beter in staat om de zorgen te relativeren en naar waarde in te schatten. En dat deel wat over de zorgen gaat wordt waardevoller voor je, want als je dit onder de knie hebt en er doemen ineens grote zorgen op terwijl je met iets bezig bent, dan is de kans groter dat er echt iets aan de hand is. En dat je er direct naar moet luisteren. Dat het doet wat het zou moeten doen: je waarschuwen als er echt iets is.

Respect voor het stuk van je wat zorgen oproept en een duidelijke afspraak over wanneer ze welkom zijn. Probeer het maar.

Details

Geschreven door Ed Monsma

Gepubliceerd: 03 februari 2016

Laatst bijgewerkt: 29 februari 2016

Een leraar, die stressmanagement aan een publiek uitlegde, hief een glas water en vroeg: "hoe zwaar is dit glas water?" Allerlei antwoorden volgden van een half ons tot een pond. De leraar vervolgde: "het absolute gewicht doet niet ter zake. Het hangt ervan af hoe lang je het vasthoudt".

"Als ik het een minuut vasthoud, is dat geen probleem. Als ik het een uur doe, heb ik pijn in mijn arm. Als ik het een dag doe, zul je een ambulance moeten bellen. Ik alle gevallen is het hetzelfde gewicht, maar hoe langer ik het vasthoud, hoe zwaarder het wordt".

Hij vervolgde: "en zo gaat het met stressmanagement. Als we onze lasten de hele tijd dragen, worden die vroeg of laat in toenemende mate zwaar en zijn we niet meer in staat ze te torsen. Net als met het glas water, moet je ze af en toe neerzetten en uitrusten alvorens ze weer op te pakken. Als we uitgerust zijn, kunnen we verder gaan met ze te dragen".

"Dus, voordat je vanavond naar huis gaat, leg de lasten van je werk neer. Neem ze niet mee naar huis. Morgen kun je ze weer oppakken. Welke lasten je ook op dit moment draagt, leg ze voor een moment af als je kunt. Ontspan; pak ze weer op als je hersteld bent. Het leven is kort. Geniet ervan!".

En toen deelde hij enige manieren om met de lasten van het leven om te gaan:

• Accepteer dat je sommige dagen het slachtoffer bent, en andere dagen de rots in de branding

• Wees in woord altijd zacht en vriendelijk

• Zorg altijd dat je een been hebt om op te staan, neem niet te grote risico's

• Het maakt niemand wat uit of je goed kunt dansen; sta op en dans. Doe wat je wilt doen.

• Zorg dat je goed slaapt, dat je voldoende rust krijgt

• De tweede muis krijgt de kaas; wees geduldig, niet altijd haantje de voorste.

• Verjaardagen zijn goed voor je; hoe meer je er hebt, hoe ouder je wordt

• Voor sommige mensen ben je slechts een persoon in de hele wereld, voor één persoon ben je de hele wereld

• Geniet van de weg, ook als er een omleiding is

Je bent wat je gelooft. Geloof in jezelf!

Stressmanagement houdt in dat je zorgt dat de boog niet altijd gespannen is.
Het kan soms nuttig zijn om je grenzen te verkennen, zodat je weet hoever je kunt gaan; maar het langere tijd over de grenzen gaan is slecht stressmanagement.
Als het water je tot de lippen staat moet je òf de stop uit het bad trekken òf uit het bad stappen.

In de dagelijkse praktijk kun je zorgen voor rustmomenten onder het werk, en zeker na het werk.
En pas op dat je die rustmomenten niet opvult met andere vormen van inspanning. Veel mensen gaan sporten om te ontspannen. Iedereen die niet van sporten houdt zal dat zien als onzinnig. Toch kan het lekker zijn, omdat lichamelijke inspanning een ander soort vermoeidheid veroorzaakt dan mentale inspanning.

Ik weet nog dat ik het lekkerst hard liep na een dag met veel problemen in de praktijk.
Toch zei een collega van me ooit dat ze hardlopen zag als een manier om weg te lopen voor je problemen. En ik denk dat ze daar een beetje gelijk in had. Veel mensen die hun ontspanning zoeken in sporten komen niet toe aan hun gevoel. Komen niet toe aan werkelijk ontspannen. Ze rennen van de ene bezigheid in de andere.
Er is geen gelegenheid om echt even tot rust te komen. Geen moment om lichaam en geest even te laten ontspannen.

Het lastige als je dat wel doet is, echt ontspannen, dat je geconfronteerd kunt worden met je gevoel, met dingen die niet helemaal gaan zoals je zou willen, en dat hebben we liever niet.
Aan de andere kant leidt het wegstoppen van dat soort gevoelens tot klachten, tot ziekte.

• Zorg dat je gevoel voor humor en je relativeringsvermogen worden getraind.
• Zorg dat je elke dag een ruim moment voor jezelf hebt. Luister naar muziek, mediteer, doe Chi Neng Qigong, doe niets....
• Zorg tussen de werkzaamheden door voor momenten van korte rust. Even stil zitten/zijn, even in het NU zijn....
• Zorg dat je regelmatig een weekendje alleen met jezelf en je gezin bezig bent en niet met je werk. Ga desnoods een weekend weg.
• Zorg dat je regelmatig je doelen stelt en je prioriteiten in volgorde zet, en je daar ook aan houdt
• Als je uit gaat, ga dan ook uit. Niet even snel en tussen de bedrijven door, maar helemaal uit.
• En ook als je adrenaline nodig hebt om goed te functioneren, weet dat continu adrenaline ziekmakend is.
• Weet dat er na dit werk ook nog leven is. Wees geen slaaf van je werk. Gebruik je werk om te kunnen leven, en niet omgekeerd.....
  

Zit je met emotionele problemen of dingen die je niet begrijpt, schakel een coach in of bijvoorbeeld een NEI-therapeut om uit te zoeken wat er is en het op te lossen.
Weet dat jij het centrum van je leven bent en dat je dat gezond moet houden.......

Details

Geschreven door Ed Monsma

Gepubliceerd: 03 februari 2016

Laatst bijgewerkt: 29 februari 2016

Het succesjournaal, of succesdagboek, of succeslogboek, of hoe je het ook noemen wilt is een prima middel om jezelf een beter gevoel te geven, om je zelfvertrouwen te vergroten.

Of om het met hetzelfde doel voor je kind(eren) te gebruiken.

De bedoeling is dat je in een schriftje of dagboekje elke dag 's avonds 4 of 5 dingen noteert (of laat noteren) die die dag goed gingen. In het begin weet je vaak niet wat je moet opschrijven. Dan begin je met simpele dingen als 
-    ik heb mijn tanden goed gepoetst
-    ik heb mijn veters goed gestrikt
-    ik heb mijn voeten goed geveegd
-    ik heb mijn bord leeg gegeten    en dat soort relatief ' onbenullige'  dingen.

Naarmate je doorgaat, ga je je belangrijker dingen herinneren van die dag. Elke dag komen er zo 4 of 5 dingen bij te staan. Het belangrijkst is de focus, zo blijkt in de praktijk.

Ik had een patiëntje met slecht zelfvertrouwen. Ze was vooral bezig met wat ze niet kon, waar ze niet goed in was. Ik zou bijna zeggen 'zoals zoveel mensen'. Ik gaf haar als voorschrift mee om dagelijks 4 dingen in een schriftje te schrijven die ze die dag goed had gedaan. Bij de eerste controle had ze het keurig gedaan. Aanvankelijk inderdaad dingen als de tandenpoetsen en voetenvegen, maar later toch ook interessantere dingen. Bij de tweede controle gaf moeder aan dat de focus van het meisje aan het veranderen was. Ze kon nu spontaan opmerken dat ze ergens goed in was. Voorheen deed ze dat nooit, dan werd er juist gemeld waarin ze niet goed was.

En dat is nu precies de bedoeling van een succesjournaal: dat je èn gaat inzien wat je allemaal (wel) kunt en goed doet, èn dat je focus gaat in de richting van wat je goed doet in plaats van in de richting van wat je fout doet. 
Bovendien is het leuk om dingen in het journaal te mogen schrijven als je een drempel hebt genomen, als je schroom hebt overwonnen, als je iets heb gedaan waar je tegenop zag, etc. Het maakt dat je een volgende keer met andere energie in diezelfde situatie staat. Het feit dat je vanavond weer iets moois kunt noteren, kan zelfs maken dat je het makkelijker doet. En het is extra genieten als je iets doet om te weten dat je het er straks in kunt schrijven.
Het gevoel van zelfvertrouwen en gezonde trots worden door zo'n eenvoudige oplossing versterkt.

Het lijkt bijna kinderachtig, maar het is o zo effectief. Voor jong en oud. Er is zijn zelfs programma's die je kunt gebruiken om je doelen te bereiken die je wilt bereiken, die van zowel het succesjournaal als van het dankbaarheidjournaal gebruik maken. Domweg om je geest te zetten in de goede richting. Die van vertrouwen en succes. Door het succes te beklemtonen en de dankbaarheid te cultiveren, is de kans veel groter dat je je doelen ook gaat bereiken. Bovendien zend je eerder de juiste signalen uit. 

Details

Geschreven door Ed Monsma

Gepubliceerd: 03 februari 2016

Laatst bijgewerkt: 29 februari 2016

Veel mensen hebben iets tegen het woord meditatie (te hoogdravend, te spiritueel, te zweverig?), daarom gebruik ik in deze tekst het begrip 'stil zijn'. 


Stil zijn is iets wat in deze drukke en lawaaierige wereld heel belangrijk is. Het zijn de momenten van stil zijn dat we in contact kunnen komen met ons diepere ik. Met ons onderbewuste, met onszelf, met het 'al' ('God", het "Universum").
 Veel mensen zijn nauwelijks in staat om stil te zijn of stil te zitten in stilte. Stil zitten met herrie om ons heen gaat nog wel, maar als je in stilte stil gaat zitten, dan komen er kriebels om te bewegen, om iets te gaan doen, om te gaan sporten. 
En dat is logisch.

Als we in stilte stil gaan zitten, dan komen er gedachten en gevoelens. Vaak gedachten en gevoelens die we proberen te ontlopen door maar steeds bezig te zijn.
Toch is het stil zijn ongelooflijk belangrijk om vrede in jezelf te vinden, om contact te maken met je echte gevoel en je diepere kennis. Emoties kennen we allemaal, dat zijn stevige gevoelens die opkomen als er dingen gebeuren die iets in ons los maken. Er komen dan bepaalde stofjes in ons lichaam vrij die een lichamelijke reactie oproepen.

Maar er is verschil tussen emoties en gevoel. Bij het voelen worden we ons gewaar dat er iets met ons gebeurt zonder dat er direct emoties aan te pas komen. We voelen ons bijvoorbeeld onprettig of juist prettig in een bepaalde situatie. En het is goed om dat te merken. Soms kun je daar wat mee. Veel mensen merken niet dat ze iets voelen, maar gaan wel emotioneel reageren: ze worden snauwerig, chagrijnig, willen weg, zoeken ruzie, etc.
 Doordat velen zo weinig getraind zijn in voelen, lijkt het alsof sommige mensen alleen maar emoties kennen.

Stil zijn maakt dat je bij je gevoel kunt, je gevoel leert kennen, jezelf leert kennen. Bovendien maakt stil zijn dat je bij de echte kennis kunt, de kennis die je onderbewuste heeft verzameld tijdens je leven. Elk boek wat je gelezen hebt, alles wat je geleerd hebt, zit ergens in dat onderbewuste (vergelijkbaar met de harde schijf van je computer). 
Door stil te zijn vind je de ruimte tussen de woorden, de stilte tussen de letters. Je kunt niet alleen contact maken met je gevoel, je diepere gevoelens, je onbewuste kennis, maar ook met het universele. Met de universele kennis, met helende capaciteiten die dat met zich mee kan brengen.

Rond stil zijn (meditatie) zijn vele wetenschappelijke onderzoeken gedaan. Telkens weer blijkt dat stil zijn op allerlei vlakken goed werkt voor de lichamelijke en geestelijke gezondheid. Dat we er lekkerder door in het vel gaan zitten, maar ook dat we er beter door kunnen worden. Dat we er gelukkiger door worden, of minder snel depressief.
Stil zijn kan bestaan uit letterlijk stil zijn. Gewoon stil op een stoel gaan zitten of op de bank gaan liggen met de intentie om stil te zijn.

Om het makkelijker te maken, kun je je bewust worden van je ademhaling: rustig inademen door je neus, de longen laten vullen, en weer rustig uitademen door je mond. Je kunt ook tijdens het inademen de buik nog laten uitzetten, dan begin je met de buik en daarna de longen. 
Als je dat doet, dan zullen er gedachten in je opkomen; als je dat merkt, ga dan weer met je aandacht naar de ademhaling. en telkens als er gedachten door je hoofd gaan, ga je weer terug naar je ademhaling.
 Je kunt je aandacht op de ademhaling vergemakkelijken door bij de inademing in jezelf te zeggen ik adem in", en bij de uitademing "ik adem uit".

Je zult merken dat de ene keer de andere niet is. Het kan zijn dat je het een keer doet en een geweldige stilte ervaart, terwijl de volgende keer er weer allerlei gedachten door je hoofd spoken. Het is niet anders. Maar hoe vaker je het doet, hoe stiller het zal worden en hoe aangenamer het wordt. En dan nog zullen er keren zijn dat het 'minder' voelt.

Je kunt stil zijn door op je ademhaling te focussen zoals hierboven, je kunt ook stil zijn door meditatieve muziek te beluisteren of je te focussen op alles tegelijk wat je hoort in je omgeving. Er zijn vele mogelijkheden om stil te zijn. Als je je daarin wilt verdiepen, koop of leen dan een boekje over meditatie, of beter nog, over stil zijn. Het grote boek van de rust of het grote boek van de onthaasting, of het kleine boekje van de stilte, of de techniek van de rust. Paul Wilson is de schrijver van deze vier boeken, en hij benadert het vooral wetenschappelijk. Hij noemt vele technieken, voorbeelden en bewijzen. Het lezen zeker waard.

Probeer dagelijks een tijdje stil te zijn. Zorg dat de heksenketel in je hoofd tot rust komt. Dat je 24/7 'radio' af en toe even uit gaat. Het maakt dat je beter in je vel zit, dichter bij geluk komt, het maakt dat je allerlei zaken beter verwerkt en leert op gevoelsniveau te relativeren in plaats van op verstandsniveau. En dat verschil is groot. Als je dagelijks een tijdje stil bent, geef je jezelf een enorm cadeau!